काठमाडौ, असार १९ -
संविधानसभाको विघटनपछि दलहरूबीच उत्पन्न अविश्वास हटाउँदै राष्ट्रिय
सहमतिको सरकार गठन र संविधानका विवादित विषयमा सहमति जुटाउने छलफल थाल्न
माओवादी र कांग्रेस सहमत
भएका छन् । माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल र कांग्रेस सभापति सुशील कोइरालाले सोमबार वार्ता गरी मंगलबार नै तीन दल र मधेसी मोर्चाको बैठक बोलाएर छलफल अघि बढाउने सहमति गरेका हुन् ।
कांग्रेस सभापति कोइरालाले तीन दल र मोर्चाको बैठकमा राष्ट्रिय सहमतिको सरकार, बजेट र संविधानका विषयमा समेत छलफल सुरु हुने बताए । जेठ १४ पछि राजनीतिक दलहरूबीचको संवादहीन अवस्था अन्त्य गर्न कांग्रेसले यसअघिसमेत तीन दल र मोर्चाको बैठक राखेको थियो । त्यसैको निरन्तरताका रूपमा मंगलबार दोस्रो बैठक बस्न लागेको हो ।
'उग्रवामपन्थी' र 'उग्रदक्षिणपन्थी' हावी भएर मुलुक नयाँ द्वन्द्वमा जाने खतरा देखेको भन्दै कोइरालाले माओवादी अध्यक्ष दाहाललाई जिम्मेवारीका साथ अघि बढ्न आग्रह गरेका थिए । उनले सहमति छाडेर सरकार लम्ब्याउने दिशामा मात्रै केन्दि्रत नहुन दाहालसँग विशेष आग्रहसमेत गरे । स्रोतका अनुसार भेटवार्तामा दाहाल पनि सरकारका कामकारबाहीप्रति असन्तुष्ट देखिएका थिए ।
'सरकार लम्ब्याउने दिशामा म छँदै छैन, सहमति छाडेर सरकारलाई प्राथमिकता दिने पक्षमा माओवादी छैन,' दाहालको भनाइ उद्धृत गर्दै स्रोतले भन्यो, 'राष्ट्रिय सहमतिको सरकार, बजेट, संविधानका विषयमा समेत सहमति खोज्ने गरी वार्ता र संवाद थालौं । यो सरकार लम्ब्याइराख्ने मेरो पनि चाहना पटक्कै होइन ।' अबको राष्ट्रिय सहमतिको सरकार कांग्रेसकै नेतृत्वमा हुने बताउँदै दाहालले त्यसका लागि कोइरालालाई अघि बढ्न आग्रह गरेको स्रोतले बतायो ।
दाहालले राष्ट्रपतिबाट पनि मिलेरै अगाडि बढ्न आफूलाई आग्रह गरेको स्मरण गर्दै दलहरूबीच विश्वासको वातावरण देखिएको उल्लेख गरे । 'राजनीतिक सहमतिबिना अगाडि बढ्न सकिँदैन, सहमतिको विकल्प पनि छैन, राष्ट्रपतिले पनि मलाई सबैलाई मिलाएर अघि बढ्नुहोस् भन्नुभएको छ,' दाहालले संवाददाताहरूसँग भने, 'राष्ट्रिय सहमतिको सरकार, बजेट र संविधानका विषयमा भोलिदेखि नै हामी छलफल गर्छौं । अहिले सुशीलजीसँग पनि यिनै विषयमा छलफल भयो ।'
कोइरालाले निर्वाचन घोषणा गरिसकेको सरकारले राजनीतिक सहमतिविपरीत पूर्ण बजेट ल्याउन नमिल्ने बताउँदै त्यस विषयमा दाहालसँग छलफल भएको बताए । 'गिरिजाबाबुले सुरु गर्नु भएको सहमति, सहकार्य र एकताको बाटोबाटै अघि बढ्न सक्यौं भने हामी सहमतिमा पुग्न सक्छौं,' कोइरालाले भने, 'अहिले मैले त्यही बाटोबाट जानुपर्छ भनेर सबै राजनीतिक दलका नेताहरूसँग आग्रह गरिरहेको छु ।'
कोइरालाले सोमबारै नवगठित नेकपा-माओवादीका नेताहरूसँग पनि छलफल गरेका थिए । कांग्रेस महामन्त्री कृष्णप्रसाद सिटौलाले सबै दलसँग संवाद थाल्ने निर्णयअनुसारै नेकपा-माओवादीका नेताहरूसँग वार्ता गरिएको बताए । छलफलमा माओवादी नेताहरूले बाबुराम भट्टराई नेतृत्वको सरकार विस्थापित गरी राजनीतिक निकासका लागि गोलमेच सम्मेलन गर्नुपर्ने प्रस्ताव राखेका थिए । सिटौलाका अनुसार सभापति कोइरालाले गोलमेच सम्मेलनको व्यावहारिक कठिनाइबारे आफ्नो धारणा राखेका थिए ।
गोलमेच सम्मेलनमा कसलाई बोलाउने, कसलाई नबोलाउनेदेखि विषयवस्तुमा सहमति जुटाउनसमेत कठिनाइ उत्पन्न हुने कोइरालाको तर्क थियो । छलफलमा भट्टराई नेतृत्वको सरकार असफल भएकाले छिटोभन्दा छिटो विस्थापित गरी राष्ट्रिय संयुक्त अन्तरिम सरकार गठनका लागि गोलमेच सम्मेलन गर्नुपर्ने आफ्नो पार्टीको धारणा रहेको प्रवक्ता पम्फा भुसालले बताइन् ।
भुसालले सरकार विस्थापित गरी सहमतिको राष्ट्रिय सरकार बनाउने र सहमतिबिना पूर्ण बजेट ल्याउन नदिने विषयमा दुई दलबीच कुरा मिलेको बताइन् । भेटमा महासचिव रामबहादुर थापा, उपाध्यक्ष सीपी गजुरेल र सचिव देव गुरुङ पनि थिए ।
यसैबीच कोइरालाले कामचलाउ हैसियतमा रहेको सरकारले निर्वाचनसमेत गराउन नसक्ने बताएका छन् । 'कामचलाउ सरकारले न त चुनाव नै गराउन सक्छ, न त पूर्ण बजेट नै ल्याउन सक्छ,' स्वर्गीय गिरिजाप्रसाद कोइरालाको ८९ औं जन्मजयन्तीका अवसरमा आयोजित कार्यक्रममा उनले भने, 'सहमतिविपरीत ल्याउन खोजिएको पूर्ण बजेट हामीलाई स्वीकार्य छैन ।'
संविधानसभाको विघटनपछि दलहरूबीच उत्पन्न अविश्वास हटाउँदै राष्ट्रिय
सहमतिको सरकार गठन र संविधानका विवादित विषयमा सहमति जुटाउने छलफल थाल्न
माओवादी र कांग्रेस सहमत भएका छन् । माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल र कांग्रेस सभापति सुशील कोइरालाले सोमबार वार्ता गरी मंगलबार नै तीन दल र मधेसी मोर्चाको बैठक बोलाएर छलफल अघि बढाउने सहमति गरेका हुन् ।
कांग्रेस सभापति कोइरालाले तीन दल र मोर्चाको बैठकमा राष्ट्रिय सहमतिको सरकार, बजेट र संविधानका विषयमा समेत छलफल सुरु हुने बताए । जेठ १४ पछि राजनीतिक दलहरूबीचको संवादहीन अवस्था अन्त्य गर्न कांग्रेसले यसअघिसमेत तीन दल र मोर्चाको बैठक राखेको थियो । त्यसैको निरन्तरताका रूपमा मंगलबार दोस्रो बैठक बस्न लागेको हो ।
'उग्रवामपन्थी' र 'उग्रदक्षिणपन्थी' हावी भएर मुलुक नयाँ द्वन्द्वमा जाने खतरा देखेको भन्दै कोइरालाले माओवादी अध्यक्ष दाहाललाई जिम्मेवारीका साथ अघि बढ्न आग्रह गरेका थिए । उनले सहमति छाडेर सरकार लम्ब्याउने दिशामा मात्रै केन्दि्रत नहुन दाहालसँग विशेष आग्रहसमेत गरे । स्रोतका अनुसार भेटवार्तामा दाहाल पनि सरकारका कामकारबाहीप्रति असन्तुष्ट देखिएका थिए ।
'सरकार लम्ब्याउने दिशामा म छँदै छैन, सहमति छाडेर सरकारलाई प्राथमिकता दिने पक्षमा माओवादी छैन,' दाहालको भनाइ उद्धृत गर्दै स्रोतले भन्यो, 'राष्ट्रिय सहमतिको सरकार, बजेट, संविधानका विषयमा समेत सहमति खोज्ने गरी वार्ता र संवाद थालौं । यो सरकार लम्ब्याइराख्ने मेरो पनि चाहना पटक्कै होइन ।' अबको राष्ट्रिय सहमतिको सरकार कांग्रेसकै नेतृत्वमा हुने बताउँदै दाहालले त्यसका लागि कोइरालालाई अघि बढ्न आग्रह गरेको स्रोतले बतायो ।
दाहालले राष्ट्रपतिबाट पनि मिलेरै अगाडि बढ्न आफूलाई आग्रह गरेको स्मरण गर्दै दलहरूबीच विश्वासको वातावरण देखिएको उल्लेख गरे । 'राजनीतिक सहमतिबिना अगाडि बढ्न सकिँदैन, सहमतिको विकल्प पनि छैन, राष्ट्रपतिले पनि मलाई सबैलाई मिलाएर अघि बढ्नुहोस् भन्नुभएको छ,' दाहालले संवाददाताहरूसँग भने, 'राष्ट्रिय सहमतिको सरकार, बजेट र संविधानका विषयमा भोलिदेखि नै हामी छलफल गर्छौं । अहिले सुशीलजीसँग पनि यिनै विषयमा छलफल भयो ।'
कोइरालाले निर्वाचन घोषणा गरिसकेको सरकारले राजनीतिक सहमतिविपरीत पूर्ण बजेट ल्याउन नमिल्ने बताउँदै त्यस विषयमा दाहालसँग छलफल भएको बताए । 'गिरिजाबाबुले सुरु गर्नु भएको सहमति, सहकार्य र एकताको बाटोबाटै अघि बढ्न सक्यौं भने हामी सहमतिमा पुग्न सक्छौं,' कोइरालाले भने, 'अहिले मैले त्यही बाटोबाट जानुपर्छ भनेर सबै राजनीतिक दलका नेताहरूसँग आग्रह गरिरहेको छु ।'
कोइरालाले सोमबारै नवगठित नेकपा-माओवादीका नेताहरूसँग पनि छलफल गरेका थिए । कांग्रेस महामन्त्री कृष्णप्रसाद सिटौलाले सबै दलसँग संवाद थाल्ने निर्णयअनुसारै नेकपा-माओवादीका नेताहरूसँग वार्ता गरिएको बताए । छलफलमा माओवादी नेताहरूले बाबुराम भट्टराई नेतृत्वको सरकार विस्थापित गरी राजनीतिक निकासका लागि गोलमेच सम्मेलन गर्नुपर्ने प्रस्ताव राखेका थिए । सिटौलाका अनुसार सभापति कोइरालाले गोलमेच सम्मेलनको व्यावहारिक कठिनाइबारे आफ्नो धारणा राखेका थिए ।
गोलमेच सम्मेलनमा कसलाई बोलाउने, कसलाई नबोलाउनेदेखि विषयवस्तुमा सहमति जुटाउनसमेत कठिनाइ उत्पन्न हुने कोइरालाको तर्क थियो । छलफलमा भट्टराई नेतृत्वको सरकार असफल भएकाले छिटोभन्दा छिटो विस्थापित गरी राष्ट्रिय संयुक्त अन्तरिम सरकार गठनका लागि गोलमेच सम्मेलन गर्नुपर्ने आफ्नो पार्टीको धारणा रहेको प्रवक्ता पम्फा भुसालले बताइन् ।
भुसालले सरकार विस्थापित गरी सहमतिको राष्ट्रिय सरकार बनाउने र सहमतिबिना पूर्ण बजेट ल्याउन नदिने विषयमा दुई दलबीच कुरा मिलेको बताइन् । भेटमा महासचिव रामबहादुर थापा, उपाध्यक्ष सीपी गजुरेल र सचिव देव गुरुङ पनि थिए ।
यसैबीच कोइरालाले कामचलाउ हैसियतमा रहेको सरकारले निर्वाचनसमेत गराउन नसक्ने बताएका छन् । 'कामचलाउ सरकारले न त चुनाव नै गराउन सक्छ, न त पूर्ण बजेट नै ल्याउन सक्छ,' स्वर्गीय गिरिजाप्रसाद कोइरालाको ८९ औं जन्मजयन्तीका अवसरमा आयोजित कार्यक्रममा उनले भने, 'सहमतिविपरीत ल्याउन खोजिएको पूर्ण बजेट हामीलाई स्वीकार्य छैन ।'
